Η κληρονομιά της μνήμης

Η Αιμιλία Μπαλάσκα, δημιουργεί φωτογραφικές εγκαταστάσεις με τις οποίες διερευνά την έννοια της συλλογικής μνήμης. Χρησιμοποιώντας την τεχνική της εγκαυστικής, τέχνης υστερο-ελληνιστικής χαμένης στους αιώνες, προσπαθεί να αποδώσει φόρο τιμής στους -κάποτε- πρόσφυγες της Σάμου. Με αφορμή τα 100 χρόνια από την μικρασιατική καταστροφή, η τεχνική αυτή ξαναχρησιμοποιείται προκειμένου να ανοίξει μια συζήτηση, σχετική τόσο με την εποχή της απομάκρυνσης των πληθυσμών από την Μικρά Ασία προς τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου, όσο και με την πολιτισμική ανάγκη για διατήρηση μιας μνήμης, πλέον, θολής.

Οι φωτογραφίες από το αρχείο της Σάμου λειτουργούν -εδώ- ως πρωτογενές υλικό στη δημιουργία 7 ξύλινων καδρονιών με διαστάσεις λίγο παραπάνω του μισού μέτρου. Η τεχνική της εγκαυστικής χρησιμοποιείται με σεβασμό για την τοποθέτηση και την επεξεργασία των φωτογραφιών πάνω στο ξύλο. Ωστόσο, τα πρόσωπα των απεικονιζόμενων παραμένουν ως έχουν συγκεντρώνοντας έτσι την μεγαλύτερη δυνατή προσοχή του θεατή. Έμπνευση για το έργο αποτέλεσε η παράδοση των ταφικών πορτρέτων Φαγιούμ, τα οποία έμειναν στην ιστορία για την ρεαλιστική απόδοση των προσώπων μέσω της χρήσης του κεριού και της αυγοτέμπερας -υλικά που σε συνδυασμό με το κλίμα της Αιγύπτου- διατήρησαν τη μνήμη των απεικονιζόμενων ζωντανή σαν σε φωτογραφικό στιγμιότυπο.

Η φωτογραφία, ως το ρεαλιστικότερο των μέσων που η Αιμιλία χρησιμοποιεί, λειτουργεί στο έργο αυτό ως σύμβολο της προσεκτικά διατηρημένης μνήμης η οποία “περιλούζεται” με κερομπογιά και κερί. Εργαλεία της δημιουργικής διαδικασίας αλλά και ντοκουμέντα μιας ιερής προσέγγισης της μνήμης μέσω του στοιχείου της φλόγας που από πάντα συντρόφευε την έννοια της απώλειας. Εδώ, την απώλεια της πατρίδας η οποία μέσω του έργου ανακαλείται. Πρόκειται για μια διήγηση του ταξιδιού των μικρασιατών και του αποτυπώματός τους στον -νέο τους- τόπο στον οποίο έμελλε να γίνουν κληρονόμοι και κληρονομιά.